Vấn nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết trên bản làng vùng cao

 

Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong các DTTS ở Việt Nam là một vấn đề mang tính bối cảnh phụ thuộc cả vào bối cảnh lịch sử và các thay đổi trong đời sống chính trị, kinh tế và xã hội. Đây không chỉ đơn thuần là vấn đề xã hội mà còn đi kèm với văn hóa của các DTTS. Nói cách khác, văn hóa DTTS có thể góp phần vào việc gia tăng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Cô con gái Hồ Huyền Trang (ngoài cùng bên trái) của chị Hồ Thị Sâm và anh Hồ Văn Hà khi sinh ra đã không có bàn chân. Hoài Thương. Báo Biên phòng

Nguyên nhân đầu tiên mà chúng ta cần nhìn nhận đó là sự ảnh hưởng của những quan niệm, phong tục lạc hậu của các DTTS.  Áp lực xã hội có thể ảnh hưởng đến quyết định tảo hôn của em gái và thường liên quan đến việc bảo vệ danh dự của gia đình. Hôn nhân được coi đồng nghĩa với việc mang lại an ninh về sinh kế. Các em gái DTTS sau khi kết hôn sẽ trở thành lao động chính trong gia đình nhà chồng và làm hầu hết công việc nội trợ, chăm sóc.

Hiện nay, nhờ sự đầu tư phát triển mạnh mẽ về hệ thống hạ tầng, công nghệ thông tin và internet đến vùng sâu vùng xa, các thiết bị công nghệ như điện thoại di động, máy tính và mạng xã hội cũng đang được sử dụng rộng rãi. Trẻ em DTTS tiếp xúc sớm với những thông tin có hại từ internet và bị ảnh hưởng của các tệ nạn xã hội ở địa phương cũng góp phần làm gia tăng tình trạng tảo hôn và HNCHT.

Trình độ học vấn thấp và hạn chế về nhận thức tác hại của tảo hôn và HNCHT của một bộ phận người DTTS cũng là một yếu tố quan trọng cần được nhắc tới. Từ đó, việc tuyên truyền và quản lý của chính quyền địa phương ở những khu vực này gặp rất nhiều khó khăn. Họ khó kiểm soát và việc áp đặt lệnh cấm đôi khi còn tạo ra xung đột giữa chính quyền và cộng đồng người DTTS ở địa phương và giữa các thành viên của cộng đồng.

(Ảnh minh họa, nguồn internet)

Qua đó, các chương trình giao lưu văn hóa, tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang thể hiện đúng vai trò của mình, giúp bà con đồng bào nơi đây nâng cao nhận thức, trách nhiệm, cùng nhau nỗ lực xóa bỏ tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn. Hơn hết là góp phần giữ gìn, bảo tồn nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số nhưng vẫn bảo vệ an toàn sức khỏe và chất lượng dân số.

T.T.T.Thảo